Bolesław ORLIŃSKI

ur. 13.14.1899 r. Niwerka k. Kamieńca Podolskiego

zm. 28.02.1992 r. Mississauga

Miejsce pochówku:

Cmentarz Parafii św. Rodziny przy ul. Smętnej we Wrocławiu, pole 18 rząd 29 grób 1

Bolesław Orliński w okresie I wojny światowej walczył w armii rosyjskiej, z której przeszedł w 1917 roku do I. Korpusu Polskiego gen. Dowbor-Muśnickiego. Po jego rozbrojeniu przez Niemców uniknął niewoli i przedostał się do kraju, gdzie wstąpił w szeregi Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej jako podoficer kawalerii. Wkrótce później wystąpił jednak o przeniesienie do lotnictwa. Ukończył Niższą Szkołę Pilotów w Bydgoszczy, po czym wyższą szkołę pilotażu. W 1923 został się instruktorem w Wyższej Szkole Pilotów w Grudziądzu.

W okresie 12 października 1922 – czerwiec 1923 służył 11. Pułku Myśliwskim w Lidzie pod wodzą Jerzego Kossowskiego. Szczególnie interesował się akrobacją lotniczą, będąc mistrzem w jej wykonywaniu – wykonał w jednym locie 242 pętle jedna po drugiej na samolocie Morane-Saulnier MS.30.

Sławę przyniósł mu kilkuetapowy przelot wraz z mechanikiem Leonardem Kubiakiem na trasie długości 10 300 km w samolocie Bréguet 19 A2, z Warszawy do Tokio. Wyczyn był tym bardziej niesamowity, iż samolot większą część trasy pokonał z uszkodzeniami śmigła i dolnego płata (ostatnie 6680 km trasy pokonali samolotem z częściowo obciętym lewym dolnym skrzydłem), oraz bardzo zużytym (w wyniku utraty oleju) silnikiem. W Japonii polscy lotnicy spotkali się z entuzjastycznym przyjęciem. Za przelot Orliński otrzymał japoński cesarski Order Wschodzącego Słońca VI klasy oraz Złoty Medal Cesarskiego Towarzystwa Lotniczego, a po powrocie został awansowany na kapitana.

W 1928 wystąpił ze służby wojskowej, po czym został pilotem doświadczalnym w Państwowych Zakładach Lotniczych. Pod koniec 1928 wykonał jako pierwszy loty na nowym prototypie polskiego myśliwca PZL P.1 konstrukcji Zygmunta Puławskiego, przy czym – po uszkodzeniu skrzydła w locie – zamiast skakać ze spadochronem, zdołał bezpiecznie wylądować, ratując samolot. Oblatywał następnie jako pierwszy wszystkie kolejne myśliwce produkowane przez Państwowe Zakłady Lotnicze.

Brał udział w licznych międzynarodowych konkursach lotniczych, m.in. W maju 1930, pilotując PZL Ł.2, zdobył pierwszą nagrodę w międzynarodowym mityngu lotniczym w Brnie, w dniach 29 sierpnia – 7 września 1931 zwyciężył na PZL P.6 w amerykańskich zawodach lotniczych National Air Races w Cleveland, pokonując znanych pilotów światowych, w tym Ernsta Udeta.

28 czerwca 1934 ustanowił na PZL P.24 światowy rekord prędkości dla samolotów myśliwskich z silnikiem gwiazdowym – 414 km/h.

Po wybuchu II wojny światowej Orliński zgłosił się ochotniczo do wojska i został skierowany 8 września 1939 roku do Rumunii w celu odbioru brytyjskich myśliwców przeznaczonych dla polskiego lotnictwa. Niestety nim te zdążyły osiągnąć porty rumuńskie walki w kraju dobiegły końca, a Orliński trasą przez Bałkany przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie odtwarzano Polskie Siły Powietrzne.

Początkowo ze względu na wiek został jedynie instruktorem, lecz w maju 1943 roku w stopniu majora został na własną prośbę przydzielony do 305. Dywizjonu Bombowego, z którym odbył łącznie blisko 50 lotów bojowych.

Po wojnie zdecydował się pozostać na emigracji i zamieszkał w Kanadzie, gdzie zmarł. Trumnę z jego prochami sprowadzono do Polski i pochowano w rodzinnym grobowcu we Wrocławiu.

Odznaczony m.in.:
Orderem Wojennym Virtuti Militari;
Krzyżem Walecznych;
Krzyżem Zasługi;
Medalem Lotniczym;
Orderem Narodowym Legii Honorowej;
Orderem Wschodzącego Słońca;
Orderem Korony Rumunii;
Distinguished Flying Cross, DFC